Seminaret dioqezane dhe misionare “Redemptoris Mater” ngrihen nga Ipeshkëvinjtë
dioqezanë së bashku me Ekipin Përgjegjës ndërkombëtar të Ecjes, dhe mbahen sipas normave ekzistuese për formimin dhe inkardinimin e klerikëve dioqezanë, e sipas statuteve të veta, duke zbatuar Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis. Në këto seminare, kandidatët për meshtarë
gjejnë në pjesëmarrjen në Ecjen Neokatekumenale, një element specifik dhe themelorë në rrugën e
tyre të formimit dhe, në të njëjtën kohë, përgatiten për «zgjedhjen autentike meshtarake në shërbim
të mbarë popullit të Hyjit, në bashkimin vëllazëror të meshtarisë».
(Statuti i Ecjes Neokatekumenale, neni 18, § 3).
Ecja neokatekumenale, e përcaktuar nga sh. Gjon Pali II si “një itinerar i formimit katolik, i vlefshëm për shoqërinë dhe kohët e sotme” është një instrument baritor “në shërbim të Ipeshkvijve” (krh. Statuti, §§ 1 e 2). E miratuar nga Selia e Shenjtë në 2008, ajo nuk është as një Lëvizje, as një Shoqatë, as një Prelaturë, por synon që të zbulojë pasuritë e Pagëzimit dhe jetës së krishterë mbi modelin e Katekumenatit të Kishës primitive që parashihte një shpallje kerigmatike dhe një kthim moral (Metanoia) i zhvilluar në mënyrë progresive nëpërmjet dëgjimit të Fjalës, kremtimit të sakramenteve dhe jetës bashkësiore (krh. Vap 2,42). “Ecja” është zakonisht e renditur mes realiteteve të reja që ngjallin shpresë për gjithë Kishën duke qenë edhe një vatër e thirrjeve të shumta (krh. PDV 41). Nga dhjetëra e mijëra bashkësi neokatekumenale të hapura në kontinente të ndryshme në fakt kanë lindur thirrje të numërta meshtarake dhe religjoze; dhe kjo shpesh njëkohësisht me Ditët Botërore të Rinisë.
Në sintoni me vetëdijen e vet për të qenë një shërbim për Ipeshkvijtë dhe jo një Shoqatë e veçantë, Ecja, si një realitet në shërbim të Ipeshkvijve, ka marrë në mënyrë natyrale udhën e inkardiminit dioqezan për t’u hapur dyert e shërbimit meshtarak të rinjve (dhe më pak të rinjve) që brenda tyre ndjejnë thirrjen e Hyjit. Kusht për të hyrë në këtë lloj seminari është pjesëmarrja në Ecjen neokatekumenale. Në pak fjalë (tout court), i parashtrohet, ose më mirë, i vihet në krye dhe i bashkërenditet formimit meshtarak hyrja e krishterë. Çdo seminarist vjen nga një bashkësi neokatekumenale në të cilën ka filluar të njohë Zotin dhe dashurinë e tij, bashkimin me vëllezërit, shoshitjen mbi veten e tij, jetën e lutjes dhe të liturgjisë. Qoftë larg që një udhëtim i tillë të jetë i mbyllur gjatë kohës së formimit meshtarak, dhe të konsiderohet si pjesë e integruar. Duke qenë se, përveç jetës së lutjes, disiplinës, studimit dhe shërbimit, që i takon çdo seminari, nxënësit e Redemptoris Mater ndjekin “Ecjen” në bashkësitë vendore, kthehen në bashkësitë e origjinës për “etapat” më të rëndësishme. Me shugurimin, ata nuk futen në një kongregatë apo në një vëllazëri të veçantë, por janë të inkardinuar në presbiterin e një dioqeze për t’i shërbyer misionit ungjillëzues të Kishës. Një kolegj i tillë lind kur një ipeshkëv, i bindur nga vlera apostolike të një itinerari të tillë dhe, në dakordësi me nismëtarët e Ecjes, nga shqetësimi ndaj kishave më në nevojë për klerikë, vendos të ngritë një kolegj për formimin e neokatekumenëve që një herë të shuguruar do të bëjnë pjesë në klerin dioqezan me veçorinë për të qenë të caktuar për mision. Duke marrë një thënie tradicionale kishtare dhe me pak ironi, mund të themi që seminari është “drita e syve të ipeshkvit”, një ipeshkëv i tillë do të ketë dy: seminarin dioqezan mbi të gjitha për nevojat e kishës lokale, dhe atë Redemptoris Mater për Kishën universale. Meshtarët e formuar në Redemptoris Mater edhe pse të nisur në mision qëndrojnë të inkardinuar në dioqezat e tyre dhe të lidhur me ipeshkvin e tyre, i cili mundet edhe t’u japë detyra të tjera dioqezane: famulli, kapela, mësim, punë në kurien... Puna baritore e zhvilluar nga këto priftërinj në çdo funksion do të korrespondojë me qëllimin e ipeshkvit dhe udhëzimet ordinare, edhe pse natyrisht do të përmbushet me një delikatesë të veçantë.
Shoshitja mbi denjësinë e shugurimit i takon, sipas kodit, Ipeshkvit, përfaqësuesi i të cilit është rektori. Ky i fundit merr edhe mendimin e Këshillit baritor të seminarit, i përbërë nga Ekipi përgjegjës i Ecjes neokatekumenale në atë vend të caktuar. Në përgjithësi, afër diakonatit, dëgjohen edhe mendimet e përgjegjësve të bashkësive të seminaristave. E gjithë kjo i jep substancë dhe realizëm përgjigjes së rektorit në fillim të Shugurimit, kur ipeshkvi e pyet mbi dinjitetin e kandidatëve: “nga informimet e mbledhura afër popullit të krishterë dhe sipas gjykimit të dhënë nga ata që janë kujdesur për formimin, mund të dëshmoj se janë të denjë” (Riti i shugurimit).
Ideja për të formuar një seminar të veçantë u lindi nismëtarëve të Ecjes, Kiko Arguello e bashkëthemeluesja Carmen Hernandez, nga dëgjimi i fjalëve të sh. Gjon Pali II mbi ungjillëzimin e ri të Evropës (në 1985). Ata patën intuitën që të dërgojnë familje në mision në vendet e shkrishtëruara ose vende që kurrë nuk janë prekur nga Ungjilli. Një implantatio ecclesiae e tillë nuk kishte kuptim pa praninë e meshtarëve të gatshëm të copëtojnë bukën e Fjalës e të Eukaristisë në kontekstin e këtij misioni. Është kështu që me inkurajimin e Atit të Shenjtë qe ngritur në Romë, gjatë vitit marian 1988, Kologji i parë dioqezan misionar Redemptoris Mater. Që atëherë kanë lindur më shumë se një qind seminare në pesë Kontinentet: nga Callao (Perù) në Vjenë, nga Madridi në Kitwe (Zambia), nga Berlini në Perth (Australi) e Washington, nga Brasilia e Kaohsiung (Taywan), nga Varshava në Medellin, nga Yaundé (Camerun) në Namur...
Numri i seminaristave ndryshon nga cindra në një dyzinë. Seminaristat vijnë nga kombe të ndryshme. Elementi i internacionalitetit është një shenjë konkrete e katolicitetit të Kishës dhe një thirrje e fortë për të hapur horizontet dhe për të konsideruar unicitetin e njeriut në Krishtin. Nuk zgjidhet se në cilin seminar të hysh: gjithçka luhet mbi lirinë e Shpirtit (krh. Gjn 3,8 e 2Kor 3,17): kandidatit i kërkohet nëse është i gatshëm të shkojë “në çdo vend”, me gatishmëri totale dhe besim të plotë në Provaninë dhe pranimin e lirë të destinacionit. Kështu, mund të takohen spanjollë në seminarin e Bangalores, gjermanë në atë të Brasilias, bolivianë në atë të Kopenhagenit, italianë në atë të Manilës etj. Gjuha dhe kultura e vendit asimilohen pak nga pak me anë të studimit dhe me frekuentimin e bashkësive vendase...
Veçori tjetër formuese e lidhur me universalitetin është edukimi në dimensionin itinerant të jetës apostolike duke dedikuar, gjatë viteve të seminarit, një kohë të përshtatshme (zakonisht dy vite) ungjillëzimi me një ekip itinerant të Ecjes neolatekumenale, ose me një famullitar në mision, ose me një rektor të një seminari tjetër.
Si përfundim seminaret Redemptoris Mater janë fryt i rinovimit kishtar të lindur nga Koncili II i Vatikanit dhe supozojnë bashkëlidhjen dhe sinergjinë mes elementit hierarkik/institucional (dioqezaniteti) dhe ai karizmatik/misionar. Bëhet fjalë për një rast tipik të integrimit mes natyrës heriarkike dhe dimensionit karizmatik e profetik të Kishës (krh. CDF, Iuvenescit Ecclesia, 2016).